W strukturze zasiewów w Polsce wg GUS aż 68% zajmują zboża – to 7,5 mln ha. Rośliny przemysłowe to 1,3 mln ha (11,8%), a strączkowe na ziarno to zaledwie 364 tys. ha (3,3%).
Z roku na rok jednak rośnie areał zajmowany przez gatunki alternatywne do zbóż. Najlepszym tego przykładem jest słonecznik, który w 2022 r. według danych ARiMR rósł na ok. 64 tys. ha, podczas gdy jeszcze rok wcześniej jego powierzchnia była trzykrotnie mniejsza. Areał soi wynoszący w ub. roku 47,9 tys. ha podwoił się w Polsce na przestrzeni dwóch lat.
Przed nami jeszcze dalsza rewolucja w doborze gatunków do agrotechniki – w związku z ekoschematami.
CLAAS gotowy na bioróżnorodność i ekoschematy
Wraz z wejściem w życie od stycznia br. nowego planu finansowego Wspólnej Polityki Rolnej UE, przez Komisję Europejską kładziony jest większy nacisk na kwestie środowiskowe i klimatyczne. Każdy kraj, w tym Polska, musiał opracować Plan Strategiczny, który łączy obecne wymogi zazielenienia i zasady wzajemnej zgodności, w skład której wchodzą normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (ang. GAEC) i podstawowe wymogi w zakresie zarządzania (ang. SMR).
Otrzymanie przez rolnika pełnego wsparcia do hektara jest możliwe po zapewnieniu zgodności z podstawowymi normami dotyczącymi środowiska, zdrowotności roślin i dobrostanu zwierząt. Te wzmocnione wymogi określane są mianem warunkowości. Będzie ona bazą do określenia wymagań dla dodatkowo płatnych, dobrowolnych działań takich jak np. ekoschematy.
U podstaw tych zmian jest przekonanie producentów rolnych do rezygnacji z popularnych monokultur. Ma to sprzyjać klimatowi i środowisku: poprzez odbudowę zawartości próchnicy w glebie – wiązaniu C02, gospodarce wodnej, obecności owadów zapylających itp.
Pojawi się większa różnorodność wśród gatunków uprawianych polowo. Oprócz zbóż czy oleistych, mocno premiowane będą pastewne, bobowate drobno- i wielkonasienne oraz rośliny miododajne.
Te regulacje Komisji Europejskiej już mają swoje odbicie w legislacji krajowej – przykładowo w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa z 13 marca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla WPR 2023-2027.
W agrotechnice czeka nas spory ruch. Coraz większa różnorodność gatunkowa na polach oznaczać będzie nie tylko popyt na materiał siewny do niedawna zapomnianych gatunków. Poszukiwany będzie też coraz bardziej wyrafinowany i specjalistyczny sprzęt żniwny. A w tym – uznanym ekspertem światowym jest CLAAS.
Oto szybki przegląd przyrządów żniwnych (hederów) CLAAS pod kątem zbioru danego gatunku:
#Soja, bobowate i nie tylko
Soja, groch czy soczewica mają strąki znajdujące się niemal bezpośrednio przy glebie. Dlatego przy ich zbiorze ważne jest, aby ciąć je jak najniżej.
CLAAS skonstruował do tego celu przyrząd CONVIO FLEX z przenośnikiem taśmowym.
Maszyna jest seryjnie wyposażona w hydropneumatyczne odciążenie ACTIVE FLOAT. Rozwiązanie to umożliwia dopasowanie nacisku listwy nożowej na podłoże w zależności od warunków zbioru. Oczywiście, w pełni automatycznie – z poziomu kabiny podczas jazdy.
Innym rodzajem przyrządu do zbioru soi i grubonasiennych jest MAXFLEX. Praktycy cenią jej elastyczną listwę nożową: ugięcie kosy sięga aż 180 mm. Z kabiny można ustawiać tryb pracy z elastycznego na sztywny, co możliwe jest dzięki zastosowaniu rozwiązań elektro-hydraulicznych.
#Zbiór słonecznika
Część światowych zbiorów słonecznika kosi się kombajnami CLAAS, które użytkują specjalistyczne przystawki SUNSPPED. Konstrukcja tej wyjątkowej przystawki polega na znacznym odciążeniu młocarni i układu czyszczenia z części innych niż ziarno. Pozwala ona:
*ustawić zbiór tylko kwiatostanów;
*dostosować prędkość i wysokość nagarniacza wygodnie z kabiny, synchronicznie do prędkości jazdy.
Alternatywą jest zbiór słonecznika przystawką do kukurydzy CORIO, która występuje w wersjach 4-, 6- i 8-io rzędowej. Konieczne jest niewielkie przezbrojenie przystawki z kukurydzy na słonecznik. CORIO ma kąt roboczy 17° ograniczający straty w zbieranym plonie, a do tego na czas transportu bardzo szybko i wygodnie się składa.
Bardziej rozbudowaną wersją tej przystawki jest CORIO CONSPEED, mająca stożkowe walce zrywające. Występuje w wersjach 6-, 8- i 12-o rzędowej.
Więcej szczegółów zostało przedstawionych na filmie pod poniższym linkiem.
https://www.youtube.com/watch?v=6G4pLGEdoeI
#Rzepak, proso – gatunki łatwo osypujące się
Do pracy w rzepaku i gatunkach łatwo się osypujących: prosie, gryce itp. polecany jest przyrząd VARIO. Ta maszyna pozwala na bardzo szybkie przezbrojenie z trybu standardowego zbożowego na np. rzepak, bo blachy do rzepaku są zintegrowane w stole przyrządu żniwnego. Dodatkowo montaż kosy do rzepaku odbywa się bez konieczności użycia narzędzi.
W VARIO mechaniczne kosy do rzepaku są o 33% lżejsze i zapewniają siłę cięcia większą o 50%. Również w przypadku zamontowanych kos oddzielających do rzepaku dostępny jest taki sam zakres regulacji długości stołu.
Po przezbrojeniu przyrząd żniwny ma nadal kompaktowe wymiary do transportu.
VARIO oferuje bezstopniową drogę przesuwu 700 mm dla ściętej masy roślinnej. Napęd belki kosy odbywa się przez przekładnię planetarną i pracuje cicho. Przy przesuwaniu stołu przyrządu żniwnego teleskopowo przesuwa się także wałek przegubowy napędu. Dzięki temu można kontynuować pracę w każdej pozycji.
Ślimak wciągający i napęd kosy są oddzielnie zabezpieczone sprzęgłami przeciążeniowymi.
Trzy największe modele VARIO 1380, 1230 i 1080 mają dzielony nagarniacz i ślimak wciągający oraz dzieloną belkę kosy. Wszystkie modele są wyposażone w dodatkową parę czujników kopiujących, w co pozwalana lepsze automatyczne kopiowanie ukształtowania terenu przy takiej szerokości roboczej.
Przypomnijmy też walory przyrządu żniwnego CERIO. Jest on popularnym rozwiązaniem zamawianym przez klientów CLAAS do zbioru zbóż. Jednak ze względu na możliwość ręcznej regulacji stołu przyrządu żniwnego w zakresie do 200 mm i większej średnicy ślimaka wciągającego 660 mm, można tym przyrządem kosić wiele gatunków niezbożowych, a zawiązujących nasiona.
#Gatunki koszone w trudno dostępnych miejscach
Zróżnicowanie wielkości gospodarstw w Polsce, ukształtowanie terenu, wąska drogowa infrastruktura czy wielość działek do skoszenia powodują, że nie na wszystkie pola wjedzie się kombajnem z szerokim – dołączanym przyrządem żniwnym. CLAAS w swej ofercie ma zatem składane przyrządy żniwne C. Ich cechą wspólną są:
*szerokość transportowa 3 m;
*rezygnacja z wózka transportowego;
*mechaniczny napęd przyrządu roboczego;
*opcjonalane kopiowane terenu AUTO CONTOUR.
Kompaktowa konstrukcja uwzględnia dopuszczalną szerokość transportową, optymalną widoczność i doskonałą zwrotność nawet na ciasnej przestrzeni. Czynność składania lub rozkładania jest uruchamiana jednym przyciskiem z kabiny. Wystarczy ustawić rozdzielacz zewnętrzny w pozycji roboczej, podłączyć wał przegubowy i można zaczynać żniwa.
Jak więc widać, CLAAS zawsze jest gotowy na żniwa, niezależnie od gatunku rośliny, która czeka do skoszenia umożliwiając jednocześnie spełnienie wybranych warunków z ekoschematów.
